विटांचे वेगवेगळे प्रकार आणि गुणधर्म

विटा म्हणजे काय?

विटा ह्या एक प्रकारचा इमारत सामग्री आहे ज्या सामान्यत: काँक्रीट, वाळू, चुना किंवा चिकणमातीपासून बनविला जातात. ते सामान्यत: भिंती, फरसबंदी आणि इतर प्रकारच्या आर्किटेक्चर तयार करण्यासाठी वापरले जातात. विटा तयार करण्यासाठी वापरल्या जाणार्‍या सामग्रीवर आणि त्या ज्या उद्देशाने वापरल्या जातात त्यानुसार विविध आकार आणि प्रकारांमध्ये विटा तयार केल्या जाऊ शकतात.. त्यांच्या कठोरपणा, सामर्थ्य आणि अग्निरोधकतेमुळेच ते एक लोकप्रिय इमारत सामग्री आहे.

वेगवेगळ्या प्रकारच्या विटा

येथे विटांचे काही प्रकार आहेत:

1. उन्हात वाळलेल्या विटा

हे पेंढा किंवा इतर तंतूंमध्ये मिसळलेल्या ओल्या चिकणमातीने तयार केले जातात आणि नंतर त्यांना उन्हात कोरडे होऊ देतात. उन्हात वाळलेल्या विटा भट्टीतल्या विटांइतके मजबूत आणि टिकाऊ नसतात, परंतु त्या उत्पादनासाठी स्वस्त असतात आणि सामान्यत: तात्पुरत्या रचनांसाठी वापरल्या जातात.

2. जळवलेल्या चिकणमाती विटा

या विटा मजबूत, टिकाऊ आहेत आणि विविध आकार, आकार आणि रंगांमध्ये आहेत. ते ओले चिकणमातीचे सोल्डिंग करून आणि नंतर त्यांना भट्टीत उच्च तापमानात गरम करून बनवले जातात. तेथे 4 वेगवेगळ्या प्रकारचे विटा आहेत ज्यांचे जळलेल्या चिकणमाती विटा अंतर्गत वर्गीकृत केले गेले आहे आणि ते बांधकाम हेतूंसाठी मोठ्या प्रमाणात वापरले जातात, विशेषत: ज्या भागात चिकणमाती भरपूर प्रमाणात आहे. येथे त्याचे काही विविध प्रकार आहेत:

1) प्रथम श्रेणी विटा:

हे उच्च दर्जाचे आहेत आणि आकार आणि रंगात एकसमान असतात. त्यांना तीक्ष्ण कडा आहेत, ते क्रॅक आणि इतर दोषांपासून मुक्त आहेत आणि आघात झाल्यावर स्पष्ट रिंगिंग आवाज निर्माण करतात. प्रथम श्रेणी विटा सामान्यत: लोड-बेअरिंग स्ट्रक्चर्ससाठी आणि उघड्या भिंतींसाठी वापरल्या जातात.

२) द्वितीय श्रेणी विटा:

हे प्रथम श्रेणी विटासारखेच आहेत परंतु अनियमित आकार किंवा रंग यासारख्या किरकोळ दोष असू शकतात. ते अद्याप लोड-बेअरिंग भिंतींसाठी योग्य आहेत परंतु उघडलेल्या भिंतींसाठी वापरले जाऊ शकत नाहीत.

3) तृतीय श्रेणी विटा:

हे आकार आणि रंगात अत्यंत अनियमित आहेत आणि त्यात महत्त्वपूर्ण क्रॅक, विकृती आणि इतर दोष असतात. ते लोड-बेअरिंग स्ट्रक्चर्ससाठी योग्य नाहीत आणि बर्‍याचदा बागांच्या भिंती किंवा लँडस्केपींग सारख्या स्ट्रक्चरल नसलेल्या हेतूंसाठी वापरले जातात.

4) चौथ्या वर्गाच्या विटा:

हे अति-जळलेले किंवा अंडर-बर्न आहेत आणि कमकुवत गुणवत्ता असते. ते कोणत्याही बांधकाम हेतूंसाठी अयोग्य आहेत कारण त्यांच्याकडे क्रॅक, विकृती आणि इतर दोष असू शकतात.

3. फ्लाय अ‍ॅश विटा

हे फ्लाय अ‍ॅश (कोळशाच्या उर्जा प्रकल्पांमधून कचरा उत्पादन), सिमेंट आणि पाण्याचे मिश्रण करून आणि नंतर मिश्रण साचेमध्ये संकुचित करून बनविले जाते. ते पारंपारिक चिकणमातीच्या विटांचा एक खर्चिक आणि पर्यावरणास अनुकूल पर्याय आहेत आणि सामान्यत: लोड-बेअरिंग स्ट्रक्चर्ससाठी वापरल्या जातात.

4. काँक्रीट विटा

हे सिमेंट, वाळू आणि पाणी मिसळण्याद्वारे आणि नंतर मिश्रण साच्यात ओतण्याद्वारे बनविले जातात. ते मजबूत, टिकाऊ आणि आग आणि हवामानास प्रतिरोधक आहेत. या विटा सामान्यत: लोड-बेअरिंग स्ट्रक्चर्ससाठी आणि फरसबंदी ब्लॉक्स म्हणून वापरल्या जातात.

5. अभियांत्रिकी विटा

हे विशेषतः स्ट्रक्चरल अनुप्रयोगांमध्ये वापरण्यासाठी डिझाइन केलेले आहेत. ते उच्च-गुणवत्तेच्या चिकणमातीपासून बनविलेले आहेत जे अत्यंत उच्च तापमानात भाजले जातात, ज्यामुळे ते मजबूत, दाट आणि पाणी आणि रसायनांना प्रतिरोधक बनतात. या प्रकारच्या विटा सामान्यत: अशा भागात वापरल्या जातात जेथे विटा जड भारांमध्ये किंवा जेथे पाण्याचा प्रतिकार आवश्यक आहे अशा ठिकाणी असतो.

6. कॅल्शियम सिलिकेट विटा

हे वाळू आणि चुनापासून बनविलेले आहेत आणि त्यांची शक्ती, टिकाऊपणा आणि आगीच्या प्रतिकारांसाठी ओळखले जातात. ते हलके आहेत आणि चांगले इन्सुलेशन गुणधर्म आहेत, ज्यामुळे ते उच्च-वाढीच्या इमारतींमध्ये किंवा थर्मल इन्सुलेशन महत्वाचे आहेत अशा भागात वापरण्यासाठी योग्य आहेत.

7. इको विटा

या प्रकारच्या विटा प्लास्टिकच्या बाटल्या, कागद आणि इतर कचरा उत्पादनांसारख्या पुनर्नवीनीकरण केलेल्या साहित्यापासून बनविल्या जातात. ते पारंपारिक विटांसाठी पर्यावरणास अनुकूल पर्याय आहेत आणि त्यांच्या टिकावमुळे लोकप्रियता वाढत आहेत. ते सामान्यत: बागांच्या भिंती, लँडस्केपींग किंवा सजावटीच्या वैशिष्ट्यांसारख्या स्ट्रक्चरल नसलेल्या हेतूंसाठी वापरले जातात.

विटा कशा ओळखाव्यात?

विटा त्यांच्या आकार, रंग, पोत आणि टॅप केल्यावर ध्वनीद्वारे ओळखल्या जाऊ शकतात. आपल्याला विटा ओळखण्यात मदत करण्यासाठी काही पर्याय आहेत:

1. आकार:

विटा विविध आकारात येतात, परंतु सर्वात सामान्य आकार 8.5 इंच बाय 4.25 इंच बाय 2.75 इंच (215 मिमी x 102.5 मिमी x 65 मिमी) आहे. आपण वीट आकार निश्चित करण्यासाठी मोजू शकता.

2. रंग:

लाल, तपकिरी, राखाडी आणि मलईसह विविध रंगांमध्ये विटा येऊ शकतात. विट तयार करण्यासाठी वापरल्या जाणार्‍या सामग्री, फायरिंग प्रक्रिया आणि उत्पादनात वापरल्या जाणार्‍या ऍडिटिव्ह्जचा रंग प्रभावित होऊ शकतो.

3. टेक्सचर:

विटा त्यांच्या इच्छित वापरावर अवलंबून विविध टेक्सचर असू शकतात. लोड-बेअरिंग भिंतींसाठी वापरल्या जाणार्‍या विटांमध्ये गुळगुळीत पृष्ठभाग आणि तीक्ष्ण कडा असतात, तर सजावटीच्या उद्देशाने वापरल्या जाणार्‍या विटांमध्ये खडबडीत पोत किंवा नमुना असू शकतो.

4. आवाज:

टॅप केल्यावर, उच्च-गुणवत्तेच्या विटांनी स्पष्ट रिंगिंग आवाज आला पाहिजे. जर विटांनी मंद आवाज केला तर ती कमी-गुणवत्तेची किंवा खराब होऊ शकते.

कोणत्याही बांधकाम प्रकल्पासाठी विटा वापरण्यापूर्वी एखाद्या व्यावसायिकांशी सल्लामसलत करून विटांच्या चिनाई दरम्यान चुका टाळल्या जाऊ शकतात. आपल्या घराच्या मजबूत भिंतींसाठी योग्य वीट वापरणे खूप महत्वाचे आहे.

विटांचे गुणधर्म काय आहेत?

1. कडकपणा

विटांची कडकपणा पोशाख आणि फाडण्याची त्यांची क्षमता निश्चित करते. उच्च कडकपणासह विटा अधिक टिकाऊ आणि दीर्घकाळ टिकतात.

2. संकुचित शक्ती

कॉम्प्रेशनचा प्रतिकार करण्याची ही विटांची क्षमता आहे. भिंतीची लोड-बेअरिंग क्षमता निश्चित करणे हे एक महत्त्वाचे घटक आहे. कॉम्प्रेसिव्ह स्ट्रेंथ टेस्ट नावाच्या विटांवरील चाचणीचा वापर करून कॉम्प्रेसिव्ह सामर्थ्यासाठी विटांची चाचणी केली जाते.

3. शोषण

शोषण म्हणजे पाणी शोषून घेण्याच्या विटांच्या क्षमतेचा संदर्भ देते. कमी शोषण दर असलेल्या विटा बांधकाम हेतूंसाठी अधिक योग्य आहेत कारण पाण्याच्या संपर्कात असताना ते क्रॅक होण्याची किंवा कमकुवत होण्याची शक्यता कमी आहे.

4. औष्णिक चालकता

विटाची थर्मल चालकता उष्णता आयोजित करण्याची त्यांची क्षमता निर्धारित करते. कमी थर्मल चालकता असलेल्या विटा इन्सुलेशनच्या उद्देशाने अधिक योग्य आहेत कारण ते इमारतीच्या आत सातत्याने तापमान राखण्यास मदत करू शकतात.

5. फुलणे

विरघळणाऱ्या क्षारांच्या उपस्थितीमुळे विटांच्या पृष्ठभागावर पांढरे साठे दिसणे म्हणजे फुलणे. यामुळे विटांचा रंग खराब होऊ शकतो आणि वीट कमकुवत होऊ शकते.

6. अल्कली रेझिस्टन्स

अल्कली रेझिस्टन्स म्हणजे सिमेंटसारख्या क्षारीय सामग्रीच्या प्रभावांचा प्रतिकार करण्याची विटांची क्षमता. उच्च अल्कली प्रतिकार असलेल्या विटा या सामग्रीच्या संपर्कात असताना कमी होण्याची किंवा खराब होण्याची शक्यता कमी असते.

एकंदरीत, विटांचे गुणधर्म समजून घेणे आवश्यक आहे की ते त्यांच्या इच्छित वापरासाठी योग्य आहेत आणि वेळोवेळी चांगले कामगिरी करतील. संकुचित सामर्थ्य चाचणीसारख्या विटांची चाचणी त्यांची गुणवत्ता आणि टिकाऊपणा निश्चित करण्यात मदत करू शकते.