कॉंक्रिटमधील अ‍ॅडमिस्चर्स: 10 प्रकार आणि त्यांचे उपयोग

विविध प्रकारचे मिश्रण

काँक्रीटमध्ये इच्छित वैशिष्ट्ये प्राप्त करण्यासाठी आणि आज तयार केलेल्या संरचनेची आवश्यकता पूर्ण करण्यासाठी, अनेक प्रकारचे अ‍ॅडमिस्चर्स वापरले जातात:

1) रासायनिक मिश्रण

अ) प्लास्टिकिझर्स

काँक्रीट वापरण्यापूर्वी, त्यास एक विशिष्ट सुसंगतता घ्यावी लागेल. प्लॅस्टिकिझर्स हे रासायनिक मिश्रण आहे जे कॉंक्रिटमधील पाण्याचे-सिमेंट रेशोचे प्रमाण सुमारे 5% ते 12% पर्यंत कमी करते आणि आवश्यक सुसंगतता प्राप्त करते. त्यांच्या मिश्रणामध्ये भर घालण्यामुळे कॉंक्रिटची ​​कार्यक्षमता वाढते आणि प्रवेश करण्यायोग्य ठिकाणी ओतणे आणि ठेवणे सोपे होते.

बी) सुपर प्लास्टिकिझर्स

सुपर प्लास्टिकिझर्सना ‘हाय रेंज वॉटर रिड्यूसर’ म्हणून देखील ओळखले जाते. ते एक अत्यंत प्रभावी प्रकारचे रासायनिक मिश्रण आहेत, सामान्यत: कॉंक्रिटची वाहणारी क्षमता, सामर्थ्य आणि टिकाऊपणा सुधारण्यासाठी जोडली जातात. हे एक सेल्फ कॉम्पॅक्टिंग कॉंक्रिट आहे जे कार्यक्षमतेचे नुकसान न करता पाण्याच्या सामग्रीत कपात देखील करते.

सी) प्रवेगक

त्यांचे नाव सूचित करते की, प्रवेगक कॉंक्रिटची ​​सेटिंग आणि कठोर प्रक्रिया वेगवान करतात. ते हायड्रॉलिक सिमेंटमध्ये हायड्रेशनचे दर वाढवतात ज्यामुळे परिणामी वेगवान सेटिंग वेळ आणि सामर्थ्य विकास सुधारतो. बहुतेक सामान्यतः, प्रवेगक थंड हवामानात वापरले जातात कारण ते थंड तापमानाच्या प्रभावाचा प्रतिकार करतात आणि उपचार आणि सेटिंग प्रक्रिया कमी करतात.

d) सेट रिटार्डर्स

कॉंक्रिटच्या सेटिंग आणि कडक प्रक्रियेस गती देणार्‍या एक्सेलेल्टर्सच्या विपरीत, सेट रिटार्डर्स उलट करतात. सामान्यत: जेव्हा कॉंक्रिटला लांब पल्ल्यावर नेले जाते तेव्हा वापरली जाते, सेट रिटार्डर्स सेटिंग आणि कडक प्रक्रिया कमी करतात आणि कॉंक्रिटला द्रुतगतीने सेट करण्यापासून प्रतिबंधित करतात. विशेषत: गरम हवामानात विलंबित सेटिंग आवश्यक असते तेव्हा ते अत्यंत उपयुक्त असल्याचे सिद्ध करतात.

२) खनिज मिश्रण

अ) सिमेंटिटियस

अत्यंत टिकाऊ कॉंक्रिट स्ट्रक्चर्स तयार करण्यासाठी सिमेंटिटियस अ‍ॅडमिस्चर्स सामान्यत: सामान्य पोर्टलँड सिमेंट किंवा पोझोलॅनिक मटेरियल (खाली स्पष्ट केलेले) सह वापरले जातात. सिमेंटिअस अ‍ॅडमिक्समध्ये सिमेंटिंग गुणधर्म असतात जे सामान्यत: काँक्रीटची शक्ती आणि टिकाऊपणा सुधारण्यासाठी वापरले जातात. ग्राउंड ग्रॅन्युलेटेड ब्लास्ट फर्नेस स्लॅग हे सिमेंटिअस अ‍ॅडमिक्सचे उत्तम उदाहरण आहे कारण ते निसर्गात अत्यंत सिमेंटिटिव्ह आहे.

बी) पोझोलॅनिक

कॅल्शियम हायड्रॉक्साईडमध्ये मिसळल्यास सिमेंटिटिअस गुणधर्म प्रदर्शित करणारे पदार्थ हे आहेत. कॉंक्रिटची गुणवत्ता आणि कार्यक्षमता कॉंक्रिट आणि पोझोलान्सच्या घटकांमधील प्रतिक्रियेच्या परिणामी सुधारली जाते. पोझोलॅनिक अ‍ॅडमिक्स्चर्सची काही उदाहरणे म्हणजे फ्लाय अ‍ॅश, सिलिका फ्यूम, राईस हस्क एश आणि मेटाकाओलिन.

सी) ग्राउंड ग्रॅन्युलेटेड ब्लास्ट फर्नेस स्लॅग

ग्राउंड ग्रॅन्युलेटेड ब्लास्ट फर्नेस स्लॅग (जीजीबीएफ) लोह उत्पादनाचे उत्पादन आहे. जेव्हा पिघळलेल्या लोह स्फोट फर्नेस स्लॅग वेगाने मिसळले जाते किंवा पाण्यात बुडविले जाते तेव्हा हे मूलत: दाणेदार सामग्री तयार होते. त्यांच्या उत्कृष्ट टिकाऊपणा आणि सामर्थ्यामुळे, जीजीबीएफ सामान्यत: डबल कॉंक्रिट स्ट्रक्चर्स तयार करण्यासाठी वापरले जातात.

ड) फ्लाय अ‍ॅश

हे कोळशाच्या उर्जा प्रकल्पांचे उप-उत्पादन आहे. फ्लाय अ‍ॅश मूलत: ग्राउंड किंवा चूर्ण कोळशाच्या ज्वलनाच्या परिणामी तयार केलेले एक बारीक अवशेष आहे. हा बारीक अवशेष कोळसा चालवणा उर्जा प्रकल्पांच्या चिमणीतून पकडला जातो. एक मिश्रण म्हणून वापरल्यास, फ्लाय अ‍ॅश कॉंक्रिट उष्णता हायड्रेशन कमी करते आणि त्याची कार्यक्षमता आणि टिकाऊपणा सुधारते.

e) सिलिका धूर

अ‍ॅडमिक्स्चर सिलिका फ्यूम सिलिकॉन मेटल आणि फेरोसिलिकॉन मिश्र धातुंच्या निर्मितीचे उत्पादन आहे. हे एक अत्यंत प्रतिक्रियाशील पोझोलान आहे, त्याच्या केवळ व्यतिरिक्त कॉंक्रिट अत्यंत टिकाऊ आणि मजबूत बनते. सिलिका फ्यूम कॉंक्रिटची ​​पारगम्यता कमी करते, ज्यामुळे आसपासच्या वातावरणास त्याचा प्रतिकार वाढतो आणि स्टीलला गंजपासून संरक्षण होते.

f) तांदूळ भुसा

जेव्हा जोखीम भुंगा जळलेल्या तांदूळ भूस राख तयार होतो. तांदूळ भुसकट ज्वलंत होण्याचे हे उत्पादन एक पोझोलॅनिक सामग्री म्हणून वापरले जाते जे स्वत: ची कॉम्पॅक्टिंग उच्च-कार्यक्षमता कॉंक्रिटची कार्यक्षमता वाढवते. यात सिलिकाची उच्च पातळी देखील आहे आणि कार्यक्षमता, अभिजातता, सामर्थ्य आणि गंजला प्रतिकार करण्याची ठोस वैशिष्ट्ये सुधारतात.

अ‍ॅडमिक्स्चरचा वापर

कॉंक्रिट अ‍ॅडमिक्स एक द्रुत सेटिंग सिमेंट आहे जो बर्‍याच फंक्शन्ससाठी वापरला जाऊ शकतो:

१) पाण्याचे प्रमाण न वाढवता किंवा कमी न करता कॉंक्रिटची कार्यक्षमता सुधारण्यासाठी.

२) त्याच्या सेटिंगच्या वेळेस गती देण्यासाठी.

3) काँक्रीट मिश्रणाची पंपबिलिटी वाढविणे.

4) विद्यमान आणि नवीन कॉंक्रिटमधील बंध वाढविण्यासाठी

5) कॉंक्रिटचे विभाजन आणि रक्तस्त्राव कमी करणे

6) घसरणीच्या तोटाचा दर कमी करण्यासाठी

7) स्टीलच्या मजबुतीकरणात कॉंक्रिटचे बंध वाढविणे

8) उष्णता उत्क्रांती कमी करण्यासाठी आणि पाण्याची घट्टपणा वाढविण्यासाठी

कॉंक्रिटमधील अ‍ॅडमिस्चर्सच्या कामगिरीवर परिणाम करणारे घटक

1) अ‍ॅडमिस्चरचा प्रकार

कार्यक्षमता सुधारणे, वेळ, सामर्थ्य किंवा काँक्रीटची टिकाऊपणा यासारख्या विशिष्ट कार्ये करण्यासाठी अनेक प्रकारचे अ‍ॅडमिस्चर डिझाइन केले आहेत. प्रत्येक प्रकारात वेगवेगळ्या रासायनिक आणि भौतिक गुणधर्मांचा समावेश असल्याने निवडलेला प्रकार कॉंक्रिटमध्ये किती चांगले कार्य करेल यावर परिणाम करते.

2) डोस

कॉंक्रिटच्या गुणधर्मांमध्ये बदल केल्यामुळे, कॉंक्रिटमध्ये जास्त किंवा अपुरी रक्कम जोडल्यास त्याच्या कार्यक्षमतेवर मोठ्या प्रमाणात परिणाम होऊ शकतो. सामान्यत: जेव्हा मिश्रणाच्या डोस इष्टतम स्तरावर नसतात तेव्हा वेगळ्या आणि रक्तस्त्राव होण्यासह समस्या उद्भवू शकतात.

3) सिमेंट प्रकार आणि सुसंगतता

प्रत्येक प्रकारच्या सिमेंटमुळे भिन्न मिश्रणासह भिन्न परिणाम मिळतील. कॉंक्रिटची ​​कार्यक्षमता अशा प्रकारे एक मिश्रण आणि सिमेंट दरम्यान सुसंगततेद्वारे देखील निश्चित केली जाते. या दोघांमधील कोणत्याही विसंगततेचा कॉंक्रिटच्या कार्यक्षमता, विभाजन, टिकाऊपणा आणि सेटिंग वेळ यावर परिणाम होतो.

4) सभोवतालचे तापमान

मिश्रणाची कामगिरी आसपासच्या वातावरणाच्या तापमानावर देखील अवलंबून असते. आसपासच्या तापमानात झालेल्या कोणत्याही वाढीचा परिणाम संपृक्ततेच्या डोसमध्ये वाढ आणि कॉंक्रिटच्या प्रभावीतेवर परिणाम होतो.

5) मिश्रण

अ‍ॅडमिक्स्चरच्या भिन्न घटकांचा त्याच्या अंतिम कामगिरीवर परिणाम होतो. पाणी, खडबडीत एकत्रित, बारीक एकत्रित, सिमेंट, कार्यक्षमतेवर, शारीरिक संवाद आणि विखुरलेले आणि अ‍ॅडमिक्सच्या कार्यक्षमतेवर जोडणे.

वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न

१) अ‍ॅडमिस्चर्स कॉंक्रिटच्या सामर्थ्यावर परिणाम करतात?

होय, अ‍ॅडमिक्स्चर कॉंक्रिटच्या सामर्थ्यावर परिणाम करतात. त्यांच्या पाण्याचे सिमेंट कपात, हायड्रोफोबिक प्रभाव, छिद्र कमी करणे आणि अवरोधित करणे आणि कार्यक्षमतेद्वारे, कॉंक्रिटची सामर्थ्य आणि टिकाऊपणा बर्‍यापैकी सुधारला आहे.

२) अ‍ॅडमिस्चर्स का वापरल्या जातात?

दोन्ही रासायनिक आणि भौतिक प्रकारांचे मिश्रण कॉंक्रिटच्या गुणधर्म सुधारण्यासाठी, कॉंक्रिटच्या घसरणीवर प्रभाव पाडण्यासाठी, हायड्रेशनवर प्रभाव पाडण्यासाठी आणि इतर फायद्यांमधील कॉंक्रिटच्या प्रवेग आणि मंदतेच्या वेळेस प्रभावित करण्यासाठी वापरले जाऊ शकते.

3) अ‍ॅडमिस्चर्सची प्रभावीता काय ठरवते?

सिमेंट, पाण्याचे प्रमाण, मिक्सिंग टाइम, स्लंप आणि तापमान यासह अनेक घटकांवर अ‍ॅडमिस्चर्सची प्रभावीता अवलंबून असते.