ଢାଲୁ ଛାତର ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରଭେଦ ଏବଂ ତାହାର ଫାଇଦାକୁ ବୁଝିବା

ଢାଲୁ ଛାତ କ’ଣ?

କେତେକ ଛାତ ଏକ କେନ୍ଦ୍ରବିନ୍ଦୁରୁ ତଳଆଡ଼କୁ ଆନତ ଭାବେ ଗଡ଼ିଆସିଥାଏ । ଏହି ଗଡ଼ାଣି ସାଧାରଣତଃ ଦୁଇ ପାର୍ଶ୍ୱରେ ରହିଥାଏ । କେତେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ, ଗଡ଼ାଣି କେବଳ ଗୋଟିଏ ପାର୍ଶ୍ୱରେ ହୋଇପାରେ । ଏ ପ୍ରକାର ଛାତଗୁଡ଼ିକୁ ଢାଲୁ ଛାତ ବା ପିଚ୍‌‌ଡ ରୁଫ୍ କୁହାଯାଏ ।

ଆପଣ ଛାତର ଗଡ଼ାଣି/ଉଠାଣିର ତୀବ୍ରତାକୁ ମାପି ଏବଂ ତାହାର ଭୂଲମ୍ବ ଉଠାଣିକୁ ଭୂସମାନ୍ତର ବିସ୍ତାର ସହ ଭାଗ କରି ଛାତର ‘‘ଢାଲୁ’’ ବା ପିଚ୍‌‌ ହିସାବ କରିପାରିବେ ।

ଏପରି ଆଶ୍ରାଗୁଡ଼ିକ ଅନ୍ୟ ପ୍ରକାର ଛାତ ତୁଳନାରେ ଅଧିକ ଶସ୍ତା ହୋଇଥାଏ । ପାରମ୍ପରିକ ଭାବେ, ଏପରି ଛାତ କାଠରେ ନିର୍ମିତ ହେଉଥିଲା। ହେଲେ, ଆଧୁନିକ ସମୟରେ ଏହାକୁ ନିର୍ମାଣ କରିବା ପାଇଁ ଷ୍ଟ୍ରକ୍ଚରାଲ୍ କଂକ୍ରିଟ୍, ରିଇନଫୋର୍ସଡ୍ ସିମେଣ୍ଟ କଂକ୍ରିଟ୍ ଏବଂ ପ୍ରିଷ୍ଟ୍ରେସ୍‌‌ଡ କଂକ୍ରିଟ୍ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଛି ।

ଏହିଭଳି କେତେକ ଛାତରେ ପୃଷ୍ଠଭାଗର ଛାଞ୍ଚ ପାଇଁ କାଠ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥାଏ । ଅଧିକାଂଶ ସମୟରେ ପଣ୍ୟାଗାର, କାରଖାନା ବିଲ୍‌ଡିଂ ଏବଂ କର୍ମଶାଳା ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ଢାଲୁ ଛାତ ବଛାଯାଇଥାଏ । ସହଜରେ ଜଳ ନିଷ୍କାସନ ହୋଇପାରୁଥିବାରୁ ଅତ୍ୟଧିକ ବରଫ ଓ ବର୍ଷା ପଡ଼ୁଥିବା ଅଞ୍ଚଳଗୁଡ଼ିକରେ ମଧ୍ୟ ଢାଲୁ ଛାତର ବ୍ୟବହାର ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ ।

ଢାଲୁ ଛାତ‌‌ର ପ୍ରକାରଭେଦ

ପରିବେଶଗତ କାରକ, ଗଡ଼ାଣି ପୃଷ୍ଠଭାଗର ସଂଖ୍ୟା, ଗଡ଼ାଣି ଏବଂ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ଆଧାରରେ ଢାଲୁ ଛାତକୁ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରଭେଦରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇପାରିବ:

୧. ମୋନୋ-ପିଚ୍ ରୁଫ୍

ତାଲିକାର ଏହା ସବୁଠାରୁ ସାଦାସିଧା ଛାତ ଅଟେ । ମୋନୋ-ପିଚ୍ ରୁଫ୍‌‌ରେ ଗୋଟିଏ ଗଡ଼ାଣି ପୃଷ୍ଠତଳ ରହିଥାଏ । ଏହି ଛାତ ଏକ ସମବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜ ଭଳି ଦେଖାଦେଇଥାଏ । ଏହାର ଗୋଟିଏ ପ୍ରାନ୍ତ କୋଠାର ମଥାନରେ ମିଶୁଥିବା ବେଳେ ଅନ୍ୟ ପ୍ରାନ୍ତଟି ବାହାରକୁ ଝୁଲି ରହିଥାଏ ।

ଏହି ଛାତକୁ ଶେଡ୍-ରୁଫ୍, ଲିନ୍-ଟୁ ରୁଫ୍, ପେଣ୍ଟ୍ ରୁଫ୍ ଏବଂ ସ୍କିଲିୟନ୍ ରୁଫ୍ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ । ମୋନୋ-ପିଚ୍ ରୁଫ୍ ତିଆରି କରିବା ପାଇଁ ମୌଳିକ ସାମଗ୍ରୀ ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇଥାଏ, ନିର୍ମାଣ କରିବା ପାଇଁ କମ୍ ସମୟ ଓ ଖର୍ଚ୍ଚ ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ଏଥିରେ ବେଶୀ କିଛି ଡିଜାଇନ୍‌‌ର ଆବଶ୍ୟକତା ନ ଥାଏ ।
 

ଏହାକୁ ସାଧାରଣତଃ ଗ୍ୟାରେଜ୍ ଏବଂ ଷ୍ଟୋରେଜ୍ ରୁମ୍ ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥାଏ ।
 

୨. ଡବଲ୍ ପିଚ୍ ରୁଫ୍

ଏଠାରେ, ଦୁଇଟି ପୃଷ୍ଠତଳ ବିପରୀତ ଦିଗରେ ଢାଲୁ ହୋଇ ରହିଥାଏ । ଏହା ଚାରିଟି ବାହୁ ଥିବା ତ୍ରିଭୁଜ ଭଳି ଦିଶିଥାଏ । ଆକର୍ଷଣୀୟ ରୂପ, ଫଳପ୍ରଦ ଜଳ ନିଷ୍କାସନ ଏବଂ କମ୍ ପରିଶ୍ରମ ଆବଶ୍ୟକ କରୁଥିବା ନିର୍ମାଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା କାରଣରୁ ସାଧାରଣତଃ ଆବାସିକ କୋଠାରେ ଡବଲ୍-ପିଚ୍ ରୁଫ୍ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥାଏ ।

୩. କପଲ୍ ରୁଫ୍

କପଲ୍ ରୁଫ୍ ହେଉଛି ଢାଲୁ ଛାତର ଏକ ସରଳ ରୂପ । ଏହା ପ୍ରାୟତଃ ଡବଲ୍-ପିଚ୍ ରୁଫ୍ ଭଳି ଅଟେ । ଏଠାରେ ଘରର ଛାତକୁ ନିର୍ମାଣ କରିବା ସହଜ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ତାହାକୁ ନିର୍ମାଣ କରିବା ପାଇଁ ଅଧିକ ଖର୍ଚ୍ଚାନ୍ତ ହେବାକୁ ପଡ଼ି ନ ଥାଏ । ଏପରି ଛାତରେ କାଠ ମୁଖ୍ୟ ସାମଗ୍ରୀ ରୂପେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥାଏ ।

ଏହା ହାଲୁକା ଓ ସ୍ଥାପନ କରିବାରେ ସହଜ ହୋଇଥିବାରୁ ଏପରି ଛାତଗୁଡ଼ିକୁ ମୁଖ୍ୟତଃ ଶେଡ୍ ଏବଂ ଗ୍ୟାରେଜ୍‌‌ରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥାଏ । ତଥାପି, ଏହାର ଫଳପ୍ରଦ ଜଳ ନିଷ୍କାସନ ସୁବିଧା କାରଣରୁ ଆବାସିକ କୋଠା ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଏପରି ଛାତ ଉପାଦେୟ ସାବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇଥାଏ ।

୪. କପଲ୍ କ୍ଲୋଜ୍ ରୁଫ୍

ଏହି ଛାତ କପଲ୍ ରୁଫ୍ ଭଳି ସମାନ ଧରଣର ହୋଇଥାଏ । ଏକମାତ୍ର ପାର୍ଥକ୍ୟ ହେଉଛି ଭୂସମାନ୍ତର ଶିକୁଳି ଗୋଟିଏ ସାଧାରଣ ଶେଣିର ଗୋଡ଼ ସହିତ ଯୋଡ଼ି ହୋଇ ରହିଥାଏ । କପଲ୍ ରୁଫ୍‌‌ରେ ଭାର ପାର୍ଶ୍ୱକାନ୍ଥକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତର ହେଉଥିବାବେଳେ ଏଠାରେ ଭାରକୁ ଏହି ବିମ୍ ବହନ କରିତାଏ ।

ଏ ପ୍ରକାର ଛାତ ଆଟୁର ସୁବିଧା ଦେଇଥାଏ । ଅର୍ଥାତ୍ ଜିନିଷପତ୍ର ରଖିବା ପାଇଁ ଘର ଉପରେ ଏକ ଅତିରିକ୍ତି ତିନିକୋଣିଆ ଜାଗା । ଏହାଛଡ଼ା, ଏପରି ଛାତର ଡିଜାଇନ୍ ପାଇଁ ବିଶେଷ ପରିଶ୍ରମ ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇ ନ ଥାଏ ଏବଂ ତାହାକୁ ସହଜରେ ଡିଜାଇନ୍ କରାଯାଇପାରିଥାଏ ।

୫. ସ୍ଲାଣ୍ଟ ରୁଫ୍

ଏଭଳି ଛାତ୍ରରେ ଛାତର ପ୍ରାନ୍ତଗୁଡ଼ିକ ଭୂଲମ୍ବ ହେବା ବଦଳରେ ଗଡ଼ାଣିଆ ହୋଇଥାଏ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ପାର୍ଶ୍ୱରେ ଦୁଇଟି ଗଡ଼ାଣି ରହିଥାଏ, ତଳ ଗଡ଼ାଣିଟି ଅଧିକ ତୀବ୍ର ହୋଇଥାଏ । ସ୍ଲାଣ୍ଟ ରୁଫ୍ ମଧ୍ୟ ଆଟୁର ସୁବିଧା ଦେଇଥାଏ । ଅତିରିକ୍ତ ଭାବେ, ଏହା ବରଫର ଜମାଟକୁ ମନ୍ଥର କରିଥାଏ ଏବଂ ପାଣିକୁ ଅଧିକ ଦକ୍ଷ ଭାବେ ଆପଣଙ୍କ ଗଟର୍ ମଧ୍ୟକୁ ଠେଲିଦେଇଥାଏ ।

୬. ପୁର୍ଲିନ୍ ରୁଫ୍

ଛାତର ଭୂସମାନ୍ତର ଢାଞ୍ଚାଗତ ଉପାଦାନକୁ ପୁର୍ଲିନ୍ କୁହାଯାଇଥାଏ । କାଠ ଫ୍ରେମ୍ ଦ୍ୱାରା ନିର୍ମିତ ଛାତରେ ୩ ପ୍ରକାର ପୁର୍ଲିନ୍ ରହିଥାଏ: ପୁର୍ଲିନ୍ ପ୍ଲେଟ୍, ପ୍ରିନ୍ସିପାଲ୍ ପୁର୍ଲିନ୍ ଏବଂ ସାଧାରଣ ପୁର୍ଲିନ୍ । ଷ୍ଟିଲ୍ ଫ୍ରେମ୍ ଯୁକ୍ତ ଛାତରେ ରହିଥିବା ପୁର୍ଲିନ୍‌‌ଗୁଡ଼ିକୁ ପରିବେଶୀୟ ପ୍ରଭାବରୁ ସୁରକ୍ଷିତ ରଖିବା ପାଇଁ ସାଧାରଣତଃ ରଙ୍ଗ କରାଯାଇଥାଏ କିମ୍ବା ଗ୍ରୀଜ୍ ଲଗାଯାଇଥାଏ ।

ପୁର୍ଲିନ୍ ରୁଫ୍ କାରଣରୁ ଆପଣ ବିଭିନ୍ନ ଆକୃତି ଓ ଡିଜାଇନ୍‌‌ର ଛାତ ତିଆରି କରିପାରିଥାନ୍ତି । ତା’ ସହିତ ସେଗୁଡ଼ିକ ଆପଣଙ୍କ ଡିଜାଇନ୍ ବିକଳ୍ପଗୁଡ଼ିକୁ ଅଧିକ ନମନୀୟ କରିଥାଏ ।

୭. କିଙ୍ଗ୍ ପୋଷ୍ଟ ରୁଫ୍

କିଙ୍ଗ୍ ପୋଷ୍ଟ ହେଉଛି ଏକ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ, ଢିରା ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଥିବା ଖୁଣ୍ଟ ଯାହାକୁ ସେତୁ, କୋଠା ଏବଂ ବିମାନ ଆଦି ଡିଜାଇନ୍ କରିବା ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥାଏ । କ୍ରସ୍-ବିମ୍‌‌ରୁ କିଙ୍ଗ୍ ପୋଷ୍ଟ ଭୂଲମ୍ବ ଭାବେ ତ୍ରିକୋଣାକାର ଟ୍ରସ୍ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଉଠିରହିଥାଏ ।

ଟ୍ରସ୍ ଆଧାରରେ ଥିବା ଟାଏ ବିମ୍‌‌ର ଭାର କିଙ୍ଗ୍ ପୋଷ୍ଟ ବହନ କରିଥାଏ, ଯାହା ଟ୍ରସ୍‌‌ର ଶିଖରକୁ ତାହାର ଆଧାର ସହିତ ଯୋଡ଼ିଥାଏ । କିଙ୍ଗ୍ ପୋଷ୍ଟ ନିର୍ମାଣ ସମୟରେ ତାହା ଛାତର ଟ୍ରସ୍ ଶୀର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପହଞ୍ଚିବା ପୂର୍ବରୁ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଖୁଣ୍ଟକୁ କାଟି ଦିଆଯାଇଥାଏ ।

ତା’ ପରିବର୍ତ୍ତେ, ଟାଏ ବିମ୍ ସହିତ ସମାନ୍ତରାଳ ଭାବେ ରହିଥିବା କଲାର୍ ବିମ୍ କିଙ୍ଗ୍ ପୋଷ୍ଟକୁ ଯଥାସ୍ଥାନରେ ଧରି ରଖିଥାଏ ।

ସରଳ ଛାତ ଟ୍ରସ୍ ପାଇଁ କିଙ୍ଗ୍ ପୋଷ୍ଟ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥାଏ । ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ରିଟେନିଂ ଷ୍ଟ୍ରକ୍ଚର ତୁଳନାରେ ତାହା ଅଧିକ ଶସ୍ତା ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ଅଧିକ ଶୀଘ୍ର ନିର୍ମିତ ହୋଇପାରେ । ଏହି ଷ୍ଟ୍ରକ୍ଚରରେ ସହଜରେ ବାଞ୍ଚିତ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇପାରିଥାଏ ।

୮. କଲାର୍ ବିମ୍ ରୁଫ୍

ଶେଣି ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଜାଗାରେ ଢିରା ଦେବା ପାଇଁ ଏକ ଭୂସମାନ୍ତର ଢାଞ୍ଚାକୁ କଲାର୍ ଟାଏ କୁହାଯାଏ ଏବଂ ଏହା ଢାଞ୍ଚାର ତଳଭାଗରୁ ପାଖାପାଖି କେନ୍ଦ୍ରଭାଗ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଉଠି ରହିଥାଏ ।

ଅତ୍ୟଧିକ ଭାର ଏବଂ ଛାତର ବିସ୍ତାର କାରଣରୁ ଶେଣିଗୁଡ଼ିକ ବକ୍ର ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ରହିଥାଏ । କଲାର୍ ଟାଏଗୁଡ଼ିକ ଶେଣିକୁ ଅଧିକ ଭାର ଓ ବିସ୍ତାର କାରଣରୁ ଝୁଲିବାକୁ ପ୍ରତିରୋଧ କରିଥାଏ ।

ଅଧିକ ବିସ୍ତାରର ଛାତ ପାଇଁ କଲାର୍ ବିମ୍ ରୁଫ୍‌‌କୁ ଢାଞ୍ଚାଗତ ଭାବେ ସୁରକ୍ଷିତ ମନେ କରାଯାଏ ।

ଢାଲୁ ଛାତ ନିର୍ମାଣ କରିବାର ଫାଇଦା କ’ଣ?

୧. ଷ୍ଟାଇଲ୍: ଆକୃତି ଓ ଆକାର
 

ଢାଲୁ ଛାତଗୁଡ଼ିକ ଛାତର ଡିଜାଇନ, ଆକୃତି ଏବଂ ଆକାରରେ ଅଧିକ ସ୍ୱାଧୀନତା ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ । ଆର୍କିଟେକ୍ଟ କୌଣସି ବାଧକ ବିନା ନିଜ ପସନ୍ଦର ଜଟିଳ ଆକୃତିର ଡିଜାଇନ୍ ତିଆରି କରିପାରିବେ । ଏପରି ଛାତରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ନିର୍ମାଣ ସାମଗ୍ରୀ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରିବ । ଏହି କାରଣରୁ ଆମେ ଆମ ପସନ୍ଦ ଅନୁଯାୟୀ ଆକୃତି ଓ ଆକାରର ନିଖୁଣ ଛାତ ପାଇପାରିବା ।

୨. ଶକ୍ତି ସଞ୍ଚୟ

ଢାଲୁ ଛାତଗୁଡ଼ିକ ଢାଞ୍ଚା ଏବଂ ବାହ୍ୟ ପରସ୍ତ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରାକୃତିକ ପବନ ଚଳାଚଳକୁ ଅନୁମତି ଦେଇଥାଏ । ଶକ୍ତି ସଞ୍ଚୟ କରିବା ସହିତ ଏହା ଆବୃତ କୋଠା କାରଣରୁ ଶକ୍ତି ହାନିକୁ ୨୫-୩୦% ହ୍ରାସ କରିଥାଏ ।

୩. ପରିବେଶୀୟ ବିପଦ ବିରୁଦ୍ଧରେ ସୁରକ୍ଷା

ଢାଲୁ ଛାତଗୁଡ଼ିକ ତ୍ରିକୋଣାକାର ହୋଇଥିବାରୁ ତାହାର ଢାଞ୍ଚାଗତ ସୁଦୃଢ଼ତା ଅଧିକ ସ୍ଥିର ଓ ସୁରକ୍ଷିତ ହୋଇଥାଏ । ତାହା ଅତ୍ୟଧିକ ବରଫପାତ, ବୃଷ୍ଟିପାତ ଏବଂ ପବନର ତୀବ୍ରତାକୁ ସହିପାରିଥାଏ । ତେଣୁ ପ୍ରତିକୂଳ ପାଣିପାଗ ପରିସ୍ଥିତି ପାଇଁ ଏପରି ଛାତ ଉତ୍ତମ ହୋଇଥାଏ ।

ଏହା ସହିତ, ଅତିରିକ୍ତ ସୁରକ୍ଷା ଓ ସ୍ଥାୟିତ୍ୱ ପାଇଁ ଆପଣ କାନ୍ଥ ଓ ଛାତର ଇନସୁଲେସନ୍ କରିପାରିବେ ।

୪. ଖର୍ଚ୍ଚ-ସାଶ୍ରୟୀ ଅତିରିକ୍ତ ଜାଗା
 

ଗଡ଼ାଣିଆ ଏବଂ କପଲ୍ କ୍ଲୋଜ୍ ଢାଲୁ ଛାତ ସହିତ ଆପଣ ଅଧିକ ଖର୍ଚ୍ଚାନ୍ତ ନ ହୋଇ କିମ୍ବା ନିଜର ଘରକୁ ନ ବଢ଼ାଇ ଅତିରିକ୍ତ ଜାଗାର ଲାଭ ଉଠାଇପାରିବେ ।

୫. ବର୍ଷାଜଳର ପୁନର୍ବ୍ୟବହାର

ଢାଲୁ ଛାତଗୁଡ଼ିକ ବିଭିନ୍ନ ପଦ୍ଧତିରେ ବର୍ଷାଜଳ ସଂରକ୍ଷଣକୁ ଅଧିକ ସରଳ ଓ ଅଧିକ ସୁବିଧାଜନକ କରିଥାଏ । ଏପରି ଛାତରେ ରହିଥିବା ବାହ୍ୟ ଜଳ ନିଷ୍କାସନ ପ୍ରଣାଳୀ ପାଣିକୁ ସହଜରେ ବାଞ୍ଚିତ ସ୍ଥାନକୁ ଠେଲିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ ।