લોડ-બેરિંગ સ્ટ્રક્ચર્સ માટેની મૂળભૂત માર્ગદર્શિકા

યાદ રાખવાના મુખ્ય મુદ્દાઓ

• લોડ-બેરિંગ દિવાલ સ્ટ્રક્ચર એ એક બિલ્ડિંગ સેટઅપ છે જ્યાં દિવાલો સમગ્ર બિલ્ડિંગના વજનને સપોર્ટ પૂરો પાડે છે, જે તેને એક જ પાયા સુધી લઈ આવેછે

• લોડ-બેરિંગ દિવાલો અને બીમથી લઈને કૉલમ, બ્રેસિસ અને ટ્રસિસ, 5 મુખ્ય ઘટકો તમારા સ્ટ્રક્ચરને મજબૂત રાખે છે

• નાના સ્ટ્રક્ચર્સ માટે, જેમ કે મકાનો અથવા બે માળની બિલ્ડિંગ્સ માટે, લોડ-બેરિંગ દિવાલોનો ઉપયોગ સસ્તો પડી શકે છે

• લોડ-બેરિંગ દિવાલોમાં ઉપયોગમાં લેવાતી સામગ્રીઓ ઘણીવાર કુદરતી રીતે આગ પ્રતિરોધક હોય છે, જે આગ લાગવાના કિસ્સામાં તમારા મકાનને વધુ સુરક્ષિત બનાવી શકે છે

• લોડ-બેરિંગ સ્ટ્રક્ચર્સ ઊંચી બિલ્ડિંગ્સ માટે યોગ્ય નથી, જે લાક્ષણિકપણે તેમના ઉપયોગને વધુમાં વધુ બે કે ત્રણ માળ સુધી મર્યાદિત કરે છે.

લોડ-બેરિંગ સ્ટ્રક્ચર શું છે?

લોડ-બેરિંગ દિવાલ સ્ટ્રક્ચરનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે જ્યાં નક્કર જમીન સપાટીની નજીક હોય છે, તેથી દિવાલનો પાયો તેના પર સીધો બેસી શકે છે. જેમ જેમ બિલ્ડિંગ ઊંચું થતું જાય છે તેમ, દિવાલો વધુ જાડી હોવી જરૂરી છે, જે ઉપયોગી ફ્લોર સ્પેસ ઘટાડે છે અને ખર્ચમાં વધારો કરે છે.

મોટાભાગની આધુનિક બિલ્ડિંગ્સ માળ (ફ્લોર) ને સપોર્ટ પૂરો પાડવા માટે હળવી પરંતુ મજબૂત સામગ્રીમાંથી બનેલા ફ્રેમ સ્ટ્રક્ચરનો ઉપયોગ કરે છે. આ બિલ્ડિંગ્સમાં જાડી લોડ-બેરિંગ દિવાલોને બદલે અંદર અને બહાર પાતળી અને વજનમાં હલ્કી દિવાલો હોય છે. લોડ-બેરિંગ સિસ્ટમમાં, દિવાલો માત્ર બિલ્ડિંગને જ સપોર્ટ આપતી નથી પણ હવામાન, ઘોંઘાટ, ગરમી અને આગ સામે પણ રક્ષણ આપે છે.

લોડ-બેરિંગ સ્ટ્રક્ચર્સના 5 વિવિધ ઘટકો

હવે જ્યારે આપણે સમજીએ છીએ કે સ્ટ્રક્ચરલ લોડ-બેરિંગ શું છે, ચાલો તેના પ્રકારો જોઈએ.

1. લોડ-બેરિંગ દિવાલો

• તે શું છે: આ બિલ્ડિંગની મુખ્ય દિવાલો છે જે સીલિંગ અને ઉપરના માળ સહિતની દરેક વસ્તુને પકડી રાખે છે

• તે કેવી રીતે કાર્ય કરે છે: તે તેના તમામ વજનને બિલ્ડિંગના પાયા (ફાઉન્ડેશન) માં સ્થાનાંતરિત કરે છે, અને પરિણામે બધું જ સ્થિર રાખે છે

• સામગ્રીઓ: લાક્ષણિકપણે ઈંટ, પથ્થર અથવા કોંક્રિટ બ્લૉક્સ જેવી મજબૂત સામગ્રીમાંથી બનાવવામાં આવે છે

2. બીમ

• તે શું છે: લાંબા, મજબૂત બાર જે દરવાજા અથવા દિવાલો વચ્ચેની ખુલ્લી જગ્યાઓ પર વજનને સપોર્ટ પૂરો પાડે છે

• તે કેવી રીતે કાર્ય કરે છે: બીમ તેનું વજન તેની લંબાઈમાં વહેંચે છે અને તેને દિવાલો અથવા કૉલમ જેની સાથે તે જોડાયેલા હોય છે તેની પર પસાર કરે છે

• સામગ્રીઓ: બીમ મોટેભાગે લાકડા, સ્ટીલ અથવા રીઇન્ફૉર્સ કરાયેલ કોંક્રિટથી બનેલા હોય છે

3. કૉલમ

• તે શું છે: ઊંચા, ઊભા પોલ કે જે બીમને સપોર્ટ પૂરો પાડવામાં મદદ કરે છે અને સ્ટ્રક્ચરમાં ભારને વિસ્તરીત કરે (વહેંચે) છે

• તે કેવી રીતે કાર્ય કરે છે: તે સીધા ઊભા રહે છે અને ઉપરથી (છતની જેમ) સીધા પાયા સુધી ભાર વહન કરે છે.

• સામગ્રીઓ: સામાન્ય રીતે સ્ટીલ, રીઇન્ફૉર્સ કરાયેલ કોંક્રિટ અથવા લાકડા જેવી સામગ્રીમાંથી બનાવવામાં આવે છે

4. બ્રેસિસ

• તે શું છે: સહાયક તત્વો જે બાજુ-થી-બાજુની હિલચાલ સામે સ્ટ્રક્ચરને રીઇન્ફૉર્સ અને સ્થિર કરવામાં મદદ કરે છે

• તે કેવી રીતે કાર્ય કરે છે: બ્રેસિસને ત્રાંસા ઇન્સ્ટોલ કરવામાં આવે છે અને ખાસ કરીને ભારે પવન અથવા ધરતીકંપ દરમિયાન બિલ્ડિંગને લહેરાતી અથવા તૂટી પડતી અટકાવવામાં મદદ કરે છે

• સામગ્રીઓ: ધાતુ, લાકડા અથવા અન્ય મજબૂત સામગ્રીમાંથી બનાવી શકાય છે

5. ટ્રસિસ

• તે શું છે: ફ્રેમવર્ક લાક્ષણિકપણે છતના બાંધકામમાં જોવા મળે છે જે છતના વજનને ટેકો આપે છે.

• તે કેવી રીતે કાર્ય કરે છે: ટ્રસિસને છતને ઉપરની તરફ પકડી રાખવા અને લોડ-બેરિંગ દિવાલો પર સમાનરૂપે વજન વિતરિત કરવા માટે ડિઝાઇન કરવામાં આવે છે.

• સામગ્રીઓ: સામાન્ય રીતે લાકડા અથવા સ્ટીલમાંથી બનાવવામાં આવે છે, મજબૂતાઈ માટે ત્રિકોણ આકારમાં ગોઠવવામાં આવે છે.

લોડ-બેરિંગ સ્ટ્રક્ચર્સના ફાયદાઓ 

હવે જ્યારે આપણે ઘટકોને અને તે લોડ-બેરિંગ સ્ટ્રક્ચર્સની સ્થિરતા અને ટકાઉપણાંમાં કેવી રીતે યોગદાન આપે છે તે સમજી ગયા છીએ, તો ચાલો તેમના ફાયદાઓ અને કાર્યક્ષમતાઓ તપાસીએ. 

1. ડાયરેક્ટ લોડ ટ્રાન્સફર

આ બિલ્ડિંગ્સ મજબૂત અને સ્થિર હોય છે કારણ કે તે છત અને ઉપરના માળેથી વજનને સીધું નીચે જમીનમાં લઈ જાય છે. આ એક સીધી લીટીમાં બ્લૉક્સને ગોઠવવા જેવું છે, જ્યાં દરેક બ્લૉક તેની ઉપરના બ્લૉકને સપોર્ટ કરે છે.

2. નાની બિલ્ડિંગ્સ માટે ખર્ચ-અસરકારક

નાના બાંધકામો માટે, જેમ કે મકાનો અથવા બે માળની બિલ્ડિંગ્સ માટે, લોડ-બેરિંગ દિવાલોનો ઉપયોગ સસ્તો પડી શકે છે. આનું કારણ એ છે કે સપોર્ટ માટે વધારાના સ્ટીલ અથવા કોંક્રિટ બીમની જરૂર વગર, બિલ્ડિંગને જાળવવામાં મોટા ભાગનું કાર્ય સ્ટ્રક્ચર જ કરે છે.

3. મલ્ટિ-ફંક્શનલ દિવાલો

લોડ-બેરિંગ સ્ટ્રક્ચરમાં દિવાલો બિલ્ડિંગને પકડી રાખવા કરતાં વધુ કાર્ય કરે છે. તે જગ્યાને રૂમમાં વિભાજિત કરવામાં, ઘોંઘાટને રોકવામાં અને ગરમીને અંદર કે બહાર રાખવામાં પણ મદદ કરે છે, આ તમામ કાર્યો તેમના મુખ્ય કાર્ય ઉપરાંતના બોનસ છે.

4. વ્યાપકપણે ઉપલબ્ધ સામગ્રી

આ પ્રકારના સ્ટ્રક્ચર્સ માટે ઉપયોગમાં લેવાતી સામગ્રી, જેમ કે ઈંટો અને કોંક્રિટ બ્લૉક્સ, સામાન્ય રીતે ઉપ્લબ્ધતામાં સહેલા હોય છે. આવી ઉપ્લબ્ધતા વિશેષ સામગ્રીના સોર્સિંગ વિના વિવિધ સ્થળોએ પ્રોજેક્ટ શરૂ કરવા અને પૂર્ણ કરવાનું વધુ સરળ બનાવી શકે છે.

5. થર્મલ માસમાં ઉમેરો કરે છે

પથ્થર અથવા ઈંટ જેવી ભારે સામગ્રી ગરમીને શોષી અને સંગ્રહિત કરી શકે છે, જે બિલ્ડિંગની અંદરના તાપમાનને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે. દિવસ દરમિયાન, તે ગરમીને શોષી લે છે, તેને અંદરથી ઠંડી રાખે છે, અને રાત્રે, તે આ સંગ્રહિત ગરમીને મુક્ત કરી શકે છે, અને જગ્યાને હુંફાળી કરવામાં મદદ કરે છે.

6. આગ અને ધ્વનિ પ્રત્યે સ્થિતિસ્થાપકતા

લોડ-બેરિંગ દિવાલોમાં ઉપયોગમાં લેવાતી સામગ્રી મોટેભાગે કુદરતી રીતે આગ સામે પ્રતિરોધક હોય છે, જે આગના કિસ્સામાં તમારા બિલ્ડિંગને વધુ સુરક્ષિત બનાવી શકે છે. તે અવાજને અવરોધિત કરવામાં પણ સારી હોય છે, જે બહાર ઘોંઘાટ હોય તો પણ અંદરના ભાગને શાંત બનાવે છે.

7. ટકાઉ વિકલ્પ

લોડ-બેરિંગ સ્ટ્રક્ચર્સમાં ઉપયોગમાં લેવાતી ઘણી સામગ્રી, જેમ કે પથ્થર અને ઈંટ, કેટલીક આધુનિક બિલ્ડિંગ સામગ્રીની તુલનામાં કુદરતી અને પર્યાવરણને વધુ અનુકૂળ હોય છે. આ કેટલાક કિસ્સાઓમાં લોડ-બેરિંગ સ્ટ્રક્ચર્સને વધુ ટકાઉ પસંદગી બનાવી શકે છે.

લોડ-બેરિંગ સ્ટ્રક્ચર્સના ગેરફાયદાઓ 

લોડ-બેરિંગ સ્ટ્રક્ચર્સના ફાયદા અને અભિન્ન ઘટકોને તપાસ્યા પછી, તેના સંભવિત ગેરફાયદાઓ પર નજર નાખવી પણ એટલી જ મહત્વપૂર્ણ છે.

1. મર્યાદિત ઊંચાઈ

લોડ-બેરિંગ સ્ટ્રક્ચર્સ ઊંચી બિલ્ડિંગ્સ માટે યોગ્ય નથી, જે લાક્ષણિકપણે તેમના ઉપયોગને વધુમાં વધુ બે અથવા ત્રણ માળ (ફ્લોર) સુધી મર્યાદિત કરે છે. આ મર્યાદા વધારે પડતા જાડા અને ઉચ્ચ સ્ટ્રક્ચરને સપોર્ટ પૂરો પાડવા માટે અવ્યવહારુ હોવાને કારણે આવે છે.

2. સમય માંગી લે તેવું બાંધકામ

લોડ-બેરિંગ સ્ટ્રક્ચર્સ સાથેનું નિર્માણ ઘણીવાર વધુ સમય લે છે. આનું કારણ એ છે કે બાંધકામ કડિયાકામના કાર્ય પર ખૂબ આધાર રાખે છે, જેમાં દરેક ઈંટ અથવા બ્લૉકની કાળજીપૂર્વક ગોઠવણી સમાવિષ્ટ છે અને સામગ્રીને સેટ કરવા અને મજબૂતાઈ મેળવવા માટે પૂરતો સમય જરૂરી છે.

3. લવચીકતાનો અભાવ

એકવાર લોડ-બેરિંગ દિવાલ બનાવવામાં આવે, તેને ખસેડવી અથવા દૂર કરવી પડકારજનક હોય છે અને ક્યારેક અશક્ય હોય છે કારણ કે સ્ટ્રક્ચરની સ્થિરતા તે દિવાલ પર આધારિત છે. આ બિલ્ડિંગના લેઆઉટનું રિનોવેશન અથવા તેને બદલવાનું મુશ્કેલ બનાવે છે.

4. વજનમાં વધારો

આ સ્ટ્રક્ચર્સની દિવાલો ભારે સામગ્રીમાંથી બનાવવામાં આવી હોય છે, જે સમગ્ર બિલ્ડિંગને અતિશય ભારે બનાવે છે. આ વધારાના વજનને સપોર્ટ પૂરો પાડવા માટે લોડ-બેરિંગ સ્ટ્રક્ચર્સ માટે મજબૂત અને ઘણીવાર વધુ ખર્ચાળ પાયો (ફાઉન્ડેશન) જરૂરી બને છે.

5. હલકી ગુણવત્તાવાળા ઇન્સ્યુલેશન

જ્યારે કડિયાકામની દિવાલો (જેમ કે ઈંટો અથવા કોંક્રિટના બ્લૉક્સમાંથી બનેલી) લોડ સહન કરવા માટે ઉત્તમ છે, તે હવામાન અને તાપમાનના ફેરફારો સામે ઇન્સ્યુલેટ કરવામાં એટલી સારી હોતી નથી. આ ગરમી અને ઠંડક માટે ઊંચા ઉર્જા ખર્ચ તરફ દોરી જઈ શકે છે.