वास्तुशास्त्रानुसार मंदिराच्या दिशेचे महत्त्व

वास्तुशास्त्रानुसार, घरामध्ये मंदिराचे तोंड कोणत्या दिशेला असावे?

वास्तुशास्त्रानुसार वेगवेगळ्या दिशांमध्ये वेगवेगळी ऊर्जा आणि प्रभाव असतो. वास्तूनुसार मंदिर दिशेचा तुमच्या आध्यात्मिक अनुभवावर कसा परिणाम होऊ शकतो ते येथे पहा.

1. उत्तरपूर्व दिशा (ईशान्य कोपरा):

उत्तरपूर्व किंवा ईशान्य दिशा, जी सर्वात शुभ दिशा मानली जाते, ती भगवान शंकराचे निवासस्थान मानली जाते. या भागात मंदिर असल्यास सकारात्मक ऊर्जा मिळते आणि संपूर्ण घरात शांतता आणि स्थिरतेचे वातावरण निर्माण होते.

2. पूर्व दिशा:

तुमच्या घरात मंदिर ठेवण्यासाठी आणखी एक आदर्श दिशा म्हणजे पूर्व दिशा. सूर्य पूर्वेला उगवतो, ज्ञान आणि ज्ञानाच्या पहाटेचे प्रतीक आहे,त्यामुळे अनेक घरांसाठी तो पसंतीचा पर्याय बनला आहे.

लक्षात ठेवा, वास्तूनुसार मंदिराच्या दिशेसाठी हे नियम केवळ मार्गदर्शनाचे काम करतात. सर्वात महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे आपल्या हृदयातील श्रद्धा, आदर आणि भक्ती.

गृह मंदिरात देवतांची प्रतिष्ठापना

तुमच्या घरातील मंदिराच्या शांत वातावरणाचा तुमच्या अध्यात्मावर थेट परिणाम होतो. पूजा कक्षासाठी येथे काही वास्तु टिप्स आहेत, जेणेकरून अध्यात्माशी तुमचा संबंध सुधारण्यासाठी देवतांना मंदिरात कसे स्थान द्यावे हे तुम्हाला समजेल.

1) पूर्व किंवा उत्तरेकडे तोंड करा

मूर्ती पूर्वेकडे किंवा उत्तरेकडे तोंड करून ठेवण्याची शिफारस केली जाते. हे सुनिश्चित करते की जेव्हा तुम्ही उपासना करता तेव्हा तुम्हाला या दिशांना तोंड द्यावे लागते, तुमच्या प्रार्थना आणि ध्यानाची गुणवत्ता वाढते. या दिशा समृद्धी आणि सकारात्मकतेशी संबंधित आहेत, ज्यामुळे ते देवतांच्या स्थापनेसाठी आदर्श आहेत.

2) केंद्रवर्ती लक्ष

तुमची पूजा करण्यायोग्य देवता किंवा मुख्य मूर्ती मंदिराच्या मध्यभागी ठेवावी. हे मध्यवर्ती स्थान हे सुनिश्चित करते की ते तुमच्या प्रार्थना कक्षाचे केंद्रबिंदू आहे, तुमच्या जीवनातील देवत्वाच्या मध्यवर्ती भूमिकेचे प्रतीक आहे.

3) उंची आणि स्थान

वास्तूनुसार मंदिराच्या दिशेनुसार, मूर्ती बसलेल्या प्रार्थना करणाऱ्या व्यक्तीच्या हृदयाशी सुसंगत अशा उंचीवर ठेवल्या पाहिजेत ज्या खूप कमी किंवा जास्त नसतात. हे देवतेला थेट दर्शन देते, ज्यामुळे अधिक चांगला संपर्क स्थापित होतो. देवतांच्या समोर अर्पण आणि प्रार्थना करण्यासाठी पुरेशी जागा असल्याची खात्री करा.

4) अनेक मुर्त्या 

जरी पुष्कळ मुर्त्या असणे हे हिंदू देवी-देवतांच्या समृद्ध देवस्थानाचे प्रतीक असले तरी, मंदिरात फार गर्दी नसावी. मूर्तींची संख्या मर्यादित ठेवावी म्हणजे प्रत्येक मूर्तीला योग्य तो मान दिला जाऊ शकतो. तसेच, मंदिरात एकाच देवाच्या दोन समान मूर्ती ठेवू नका, कारण यामुळे गोंधळ निर्माण होऊ शकतो आणि उपासनेचे लक्ष विचलित होऊ शकते.

वास्तूनुसार देवतेचे स्थान आणि मंदिराची दिशा या बाबींचा विचार करून, तुम्ही देवाशी अधिक घनिष्ट आणि वैयक्तिक संबंध विकसित करता, ज्यामुळे मंदिराच्या जागेला शांती, अध्यात्म आणि सुसंवादाचे प्रतीक म्हणून काम करता येईल.

घरातील मंदिराची देखरेख करण्यासाठी टिप्स 

आपल्या घरात एक पवित्र स्थान निर्माण करणे, घरातील मंदिर वास्तुच्या तत्त्वांचे पालन करणे हे अध्यात्म आणि सुसंवादाला आमंत्रित करण्याच्या दिशेने एक पाऊल आहे आणि त्याच्या पवित्रतेसाठी आणि परिणामकारकतेसाठी हे महत्त्वाचे आहे.

1) स्वच्छता महत्वाची आहे

मंदिराचे सार त्याच्या पवित्रतेमध्ये आहे. नियमित साफसफाई केल्याने मंदिराची केवळ भौतिक रित्या देखभाल होत नाही तर त्या ठिकाणची ऊर्जा चैतन्यशील आणि सकारात्मक ठेवण्यास मदत होते. मूर्ती हळुवारपणे पुसून टाका, धुळ स्वच्छ करा आणि ताजेपणा सुनिश्चित करण्यासाठी कपडे आणि फुले नियमितपणे बदला. मंदिराच्या दिशेशिवाय नियमित साफसफाई केल्याने तुमच्या घरात दैवी उर्जेचा प्रवाह चालू राहतो.

2) भक्ती करण्याचे स्थान 

वास्तुशास्त्रानुसार, घरामध्ये मंदिर ठेवल्याने आणि मंदिराच्या मुखाची दिशा लक्षात घेऊन सकारात्मक ऊर्जा मिळते, परंतु तुम्ही ज्या भक्तीभावाने त्याची प्रतिष्ठापना करता ते खूप महत्त्वाचे असते. आपल्या घरात शांती आणि सुसंवाद आणण्याच्या हेतूने मंदिर स्थापित करा. लक्षात ठेवा, स्थान / जागेला ला डावलू नये परंतु ते मुख्य आणि आदराचे स्थान असावे. 

3) पसारा टाळा

पसारा असलेले मंदिर सकारात्मक उर्जेच्या प्रवाहात अडथळा आणू शकते. मंदिराच्या सभोवतालचा परिसर अनावश्यक वस्तूंपासून मुक्त असल्याची खात्री करा. नैवेद्य, पूजेची भांडी, धार्मिक पुस्तके व्यवस्थित ठेवा. स्टोरेज कंपार्टमेंट आणि शेल्फ वापरल्याने जागा नीटनेटके आणि शांत ठेवण्यास मदत होते.

4) प्रकाश आणि वातावरण

वास्तूनुसार, घरातील मंदिरासाठी मंदिर परिसरात चांगली प्रकाशयोजना आवश्यक आहे. चांगले प्रकाश असलेले मंदिर स्वागतार्ह आणि उबदार वाटते. शक्य असल्यास नैसर्गिक प्रकाशाचा समावेश केल्याने पवित्र वातावरण वाढते. एक लहान दिवा रात्रीच्या वेळी दैवी अस्तित्व टिकवून ठेवू शकतो. धूप किंवा आवश्यक तेलांचा सुगंध एक शांत वातावरण तयार करू शकतो, जे ध्यान आणि प्रार्थनेसाठी उपयुक्त ठरू शकते.