आपल्या गच्चीचे(टेरेसचे) वॉटरप्रूफिंग करणे: मुख्य मुद्दे आणि उपाय

गच्चीसाठी वॉटरप्रूफिंग करताना विचारात घ्यावयाच्या महत्त्वाच्या बाबी

1. संरचनेचे मूल्यांकन करा

वॉटरप्रूफिंग प्रक्रिया सुरू करण्यापूर्वी, आपल्या गच्चीच्या विद्यमान संरचनेचे मूल्यांकन करणे महत्वाचे आहे. गच्चीला वॉटरप्रूफिंग उपाय लागू करण्यापूर्वी दुरुस्ती करणे आवश्यक असलेल्या कोणत्याही भेगा, पोकळी किंवा खराब झालेल्या भागांची पाहणी करा.

2. पृष्ठभाग तयार करणे

वॉटरप्रूफिंग मटेरियल प्रभावीपणे घट्ट चिटकून राहण्यासाठी पृष्ठभाग योग्यरीतीने तयार करणे आवश्यक आहे. गच्चीचा पृष्ठभाग स्वच्छ आहे, धूळ, कचरा आणि कोणत्याही मोकळ्या मटेरियलपासून मुक्त आहे याची खात्री करा.

3. योग्य वॉटरप्रूफिंग मटेरियल निवडणे

विविध वॉटरप्रूफिंग मटेरियल उपलब्ध आहेत, प्रत्येकाचे विशिष्ट फायदे आणि वेगवेगळ्या गच्चीसाठी अनुकूलता आहे. आपल्या गच्चीच्या गरजा, हवामानाची परिस्थिती आणि अंदाजपत्राशी सुसंगत असे मटेरियल निवडा.

4. भेगा आणि पोकळ्या भरणे

अगदी किरकोळ भेगा आणि पोकळ्यांमुळे ही लक्षणीयरित्या पाण्याची गळती होऊ शकते. जलाभेद्य (वॉटरटाईट) पृष्ठभागाची खात्री करण्यासाठी योग्य सीलंटने ही पोकळी भरून काढा.

5. हवामान प्रतिरोध

आपल्या प्रदेशातील हवामानाच्या परिस्थितीचा विचार करा आणि तीव्र तापमान, अतिनील किरणोत्सर्ग आणि मुसळधार पाऊस सहन करू शकेल असे वॉटरप्रूफिंग उपाय निवडा.

गच्चीचे वॉटरप्रूफिंग करण्यासाठीच्या पद्धती कोणत्या आहेत?

जेव्हा गच्चीच्या वॉटरप्रूफिंगचा विचार केला जातो तेव्हा पद्धतींचे/उपायांचे दोन विस्तृत प्रकार उपलब्ध आहेत: पारंपारिक पद्धती आणि आधुनिक पद्धती. प्रत्येक पद्धत तिच्या विशिष्ट वैशिष्ट्ये आणि चरणांसह येते, ज्यामुळे पाण्याच्या नुकसानापासून आपल्या गच्चीचे संरक्षण करण्यामध्ये वेगळेवेगळे अनुकूल परिणाम प्राप्त होतात.

गच्चीच्या वॉटरप्रूफिंगसाठी पारंपारिक पद्धती

गच्चीच्या वॉटरप्रूफिंगसाठी पारंपारिक पद्धती मोठ्या प्रमाणात वापरल्या गेल्या आहेत आणि त्या बऱ्याच काळापासून प्रभावी ठरल्या आहेत. या गच्चीच्या वॉटरप्रूफिंग पद्धतींमध्ये सामान्यत: वॉटरप्रूफिंग मटेरियलच्या विविध थरांचा वापर केला जातो. खाली त्यात समाविष्ट वैशिष्ट्ये आणि चरण दिले आहेत:

1. ब्रिकबॅट कोबा पद्धत

या पारंपारिक पद्धतीत छतावर अशाप्रकारे सपाट विटा ठेवणे की जेणेकरून त्यांच्यामध्ये अंतर राहील,याचा समावेश आहे. त्यानंतर विटा बंधक करण्यासाठी आणि पोकळ्या भरण्यासाठी एक सघन राळा मिश्रण तयार करण्यासाठी सिमेंटचा वापर केला जातो. सजल करण्यासाठी छतावर पाणी सोडले जाते आणि कमीतकमी 2 आठवडे त्याच अवस्थेत ठेवले जाते. हे लक्षात घेणे महत्वाचे आहे की ही पद्धत छतावर लक्षणीय वजन वाढवते आणि जर पाण्याने पृष्ठभागाचे नुकसान केले तर प्रक्रियेची पुनरावृत्ती करणे आवश्यक असते.

2. लाइम टेरेसिंग पद्धत

या पद्धतीत चुन्याचा वापर करून वॉटरप्रूफिंगसाठी एक मिश्रण तयार केले जाते. त्यानंतर वॉटरप्रूफिंग करण्यासाठी चुना मळीचे मिश्रण काँक्रीटच्या थरावर फवारले जाते. एकदा पूर्ण झाल्यावर, गच्चीचे सजलन प्रक्रियेसह नियमित अंतराने पाणी दिले जाते. तथापि, हे लक्षात घेतले पाहिजे की ही पद्धत कदाचित दीर्घकाळ टिकणारी असू शकत नाही आणि जर  पाण्याने पृष्ठभागाचे नुकसान केले  तर प्रक्रिया पुन्हा करणे आवश्यक असते.

3. मड फुस्का पद्धत

मर्यादित बजेटसह उष्ण प्रदेशांसाठी ही पद्धत अनुकूल आहे. यात माती आणि भुसा वाळूपासून बनविलेले वॉटरप्रूफिंग द्रावण वापरले जाते. तयार थर गायीचे शेण आणि चिखल यांचे मिश्रण वापरून प्लास्टर केला जातो आणि तो वॉटरप्रूफ राहण्यासाठी योग्य प्रकारे सजलन करणे आवश्यक आहे. ही पद्धत सहसा वेळखाऊ मानली जाते आणि छतामध्ये याच्या वापरामुळे संरचनेवर ताण येतो.

गच्चीच्या वॉटरप्रूफिंगसाठी आधुनिक पद्धती 

गच्चीच्या वॉटरप्रूफिंगसाठी आधुनिक पद्धती सुधारित टिकाऊपणा आणि पाण्याच्या नुकसानापासून उत्कृष्ट संरक्षण प्रदान करतात. या पद्धतींमध्ये बर्‍याचदा प्रगत गच्ची वॉटरप्रूफिंग रसायने, उत्पादने आणि तंत्रज्ञानाचा वापर केला जातो. खाली त्यात समाविष्ट वैशिष्ट्ये आणि चरण दिले आहेत:

1. बिटुमिनस रूफ वॉटरप्रूफिंग

या पद्धतीत पेट्रोलियमचा एक प्रकार असलेला बिटुमिन वापरणे समाविष्ट आहे, यात बिटुमिन हे छतावर संरक्षक थर म्हणून लागू केले जाते. बिटुमिन घट्ट आणि चिकट असते, ज्यामुळे गच्चीच्या वॉटरप्रूफिंगसाठी ते एक उत्कृष्ट निवड ठरते. ते आगीचा वापर करून व लवचिक आणि वॉटरप्रूफ बनविण्यासाठी इतर पदार्थांची भर घालून ते पृष्ठभागावर सहजपणे लावले जाते. तथापि, हे लक्षात घेणे महत्वाचे आहे की बिटुमिन एक टिकाऊ मटेरियल नाही आणि अतिनील प्रत्यक्षणमुळे त्याची प्रभावीता कमी होऊ शकते.

2. लिक्विड डेक रूफ वॉटरप्रूफिंग

या पद्धतीत गच्चीवर वॉटरप्रूफ लेप तयार करण्यासाठी काचेने मजबूत केलेल्या हायड्रोफोबिक द्रावणाचा वापर केला जातो. हा द्रव थर अत्यंत लवचिक, किफायतशीर आहे आणि काँक्रीट, डांबर आणि बिटुमिन सारख्या विविध पृष्ठभागांवर लावला जाऊ शकतो. ही एक त्रास-मुक्त पद्धत आहे ज्याचे आयुष्यमान देखील दीर्घ आहे आणि योग्य वॉटरप्रूफिंग सुनिश्चित करण्यासाठी एकाधिक थराची आवश्यकता भासू शकते.

3. अॅक्रेलिक-आधारित रूफ वॉटरप्रूफिंग कोट

आणखी एक लोकप्रिय पद्धत म्हणजे अॅक्रेलिक-आधारित वॉटरप्रूफिंग थर वापरणे, जे रोलर वापरुन एकसमानपणे लावले जाऊ शकते. हा थर उच्च तन्यता सामर्थ्य, अतिनील प्रतिरोध प्रदान करतो आणि बुरशीची वाढ रोखतो. याव्यतिरिक्त, ते विविध रंग आणि छटांमध्ये येतात, ज्यामुळे आपल्या गच्चीचे सौंदर्य आकर्षण वाढते.

आपल्या गच्चीला पाण्याच्या नुकसानापासून वाचविण्यासाठी आणि तिचे दीर्घायुष्य सुनिश्चित करण्यासाठी योग्य वॉटरप्रूफिंग उपाय/पद्धत निवडणे आवश्यक आहे. पारंपारिक पद्धतींची कालानुरूप-चाचणी केली गेली आहे, परंतु अल्ट्राटेक वेदर प्रो डब्ल्यूपी+ 200 आणि अल्ट्राटेक वेदर प्लस सिमेंट वापरण्यासारख्या आधुनिक पद्धती ओलसरपणापासून चांगले प्रतिबंधन, उच्च टिकाऊपणा आणि दीर्घकालीन संरक्षणासाठी कार्यक्षमता प्रदान करतात.

गच्चीचे वॉटरप्रूफिंग करण्यामधील टप्पे

गच्चीचे यशस्वी वॉटरप्रूफिंग सुनिश्चित करण्यासाठी, एक टप्प्यांची मालिका अनुसरण करणे महत्वाचे आहे. या  प्रक्रियेचा आढावा खाली दिला आहे:

1. पृष्ठभाग तयार करणे

पृष्ठभाग गुळगुळीत आणि कोणत्याही अनियमिततेपासून मुक्त आहे याची खात्री करण्यासाठी गच्चीचा पृष्ठभाग चांगल्या प्रकारे स्वच्छ करा, कोणतीही घाण, कचरा किंवा मोकळे मटेरियल काढून टाका.

2. कमकुवत अध:स्तराची दुरुस्ती किंवा मजबुतीकरण

गच्चीच्या पृष्ठभागावरील कोणत्याही भेगा किंवा कमकुवत भाग ओळखा आणि दुरुस्त करा आणि सीलेंट, मोर्टार किंवा इतर संयोज्यकांचा वापर करून पोकळ्या भरून काढा. वॉटरप्रूफिंग थरांसाठी मजबूत आधारतल सुनिश्चित करण्यासाठी हे केले पाहिजे.

3. प्राइमर लावा

गच्चीच्या पृष्ठभागावर वॉटरप्रूफिंग मटेरियलचे आसंजन वाढविण्यासाठी प्राइमर लावा. प्राइमर अध:स्तर आणि वॉटरप्रूफिंग थरांमधील बंधन सुधारते.

4. बेस कोट लावा

निवडलेल्या वॉटरप्रूफिंग मटेरियलचा बेस कोट (तळाचा थर) पृष्ठभागावर समानपणे लावा. बेस कोट प्राथमिक वॉटरप्रूफिंग थर म्हणून कार्य करतो आणि पाण्याच्या प्रवेशाविरूद्ध एक अखंड असा अडथळा प्रदान करतो.

5. मजबुतीकरण करा

आवश्यक असल्यास, वॉटरप्रूफिंग थर मजबूत करण्यासाठी फायबरग्लास जाळी किंवा तत्सम मटेरियलसह बेस कोट मजबूत करा.

6. इंटरमीडिएट कोट लावा

अतिरिक्त संरक्षण आणि टिकाऊपणासाठी वॉटरप्रूफिंग मटेरियलचा मध्यवर्ती थर लावा. हा थर वॉटरप्रूफिंग अडथळा आणखी मजबूत करतो आणि बेस कोटमधील कोणतीही पोकळी भरून काढतो.

7. टॉपकोट लावा

अंतिम थर प्रदान करण्यासाठी वरचा थर पूर्ण करा जो अतिनील प्रतिरोध प्रदान करते आणि वॉटरप्रूफिंगच्या खालच्या थरांचे संरक्षण करतो आणि दीर्घकालीन फलनिष्पत्ती सुनिश्चित करतो.

वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न

1. गच्चीच्या वॉटरप्रूफिंगची सरासरी किंमत किती असते?

गच्चीच्या वॉटरप्रूफिंगची किंमत गच्चीचा आकार, आवश्यक दुरुस्तीचे प्रमाण आणि निवडलेली वॉटरप्रूफिंग पद्धत यासारख्या घटकांवर अवलंबून राहून वेगवेगळी असू शकते. आपल्या विशिष्ट प्रकल्पासाठी अचूक अंदाज मिळविण्यासाठी व्यावसायिकांसोबत सल्लामसलत करणे योग्य राहील.

२. फरशांवर वॉटरप्रूफिंग करता येईल का?

होय, फरशांवर वॉटरप्रूफिंग करता येते. तथापि, वॉटरप्रूफिंग मटेरियल लागू करण्यापूर्वी पृष्ठभागाची योग्य तयारी सुनिश्चित करणे आवश्यक आहे, ज्यामध्ये फरशा चांगल्या प्रकारे स्वच्छ करणे आणि विद्यमान सीलंट किंवा कोटिंग्स काढून टाकणे इ. समाविष्ट आहे.

3. गच्चीची वॉटरप्रूफिंग किती काळ टिकते?

गच्चीच्या वॉटरप्रूफिंगचा टिकाऊपणा निवडलेली वॉटरप्रूफिंग पद्धत, वापरल्या जाणार्‍या मटेरियलची गुणवत्ता आणि हवामानाच्या परिस्थितीसह अनेक घटकांवर अवलंबून असतो. योग्य देखभाल आणि वेळोवेळी तपासणी केल्यास गच्चीची वॉटरप्रूफिंग अनेक वर्षे टिकून राहू शकते.

4. टरप्रूफिंग करण्यासाठी किती दिवस लागतात?

गच्चीची वॉटरप्रूफिंग करण्यासाठीचा कालावधी गच्चीचा आकार, आवश्यक दुरुस्तीची व्याप्ती आणि निवडलेल्या वॉटरप्रूफिंग पद्धती इ. नुसार वेगवेगळा असू शकतो. आपल्या विशिष्ट प्रकल्पासाठी कालावधीचा अंदाज मिळविण्यासाठी व्यावसायिकांशी सल्लामसलत करणे योग्य ठरते.

5. छताच्या कोटिंगमुळे गळती थांबते का?

होय, छताची कोटिंग पाण्याच्या प्रवेशापासून संरक्षणात्मक अडथळा निर्माण करून गळती रोखण्यास मदत करू शकते. तथापि इष्टतम परिणामांसाठी, योग्य पृष्ठभागाची तयारी सुनिश्चित करणे आणि उच्च-गुणवत्तेचे छत कोटिंग उत्पादन निवडणे महत्वाचे आहे.